II Zimowe Liczenia Nietoperzy w Górach Świętokrzyskich
Nietoperze to jedna z najsłabiej poznanych grup zwierząt w województwie świętokrzyskim. Wiedza o ich występowaniu jest wciąż znikoma i niewystarczająca. Jednocześnie nietoperze żyjąc często w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi są narażone na kłopotliwe konsekwencje wynikające z tej sytuacji. Niektóre gatunki są bardzo liczne przez co szczególnie wrażliwe na ingerencję w ich środowisko życia. Inne znowu nie dość, że rzadko stwierdzane to dodatkowo presja ze strony człowieka obniża szanse na ich występowanie w naszym regionie.
Zima to ważny okres w życiu tych zwierząt. Wraz ze spadkiem temperatury i radykalnym ograniczeniem możliwości pozyskiwania pokarmu nietoperze zimą przenoszą się do trudno dostępnych kryjówek gdzie panuje odpowiednia temperatura i wilgotność oraz gdzie mogą bezpiecznie spoczywać w stanie hibernacji. Są wtedy bardzo mało aktywne. Zimowe kryjówki to przede wszystkim jaskinie, piwnice, przepusty pod drogami, stare bunkry, szczeliny w skałach a czasem dziuple drzew i budki dla ptaków.
Poznanie miejsc hibernacji nietoperzy daje szansę na ochronę tych zwierząt przez wyznaczanie obszarów chronionych i prowadzenie inwestycji w sposób uwzględniający ich potrzeby życiowe. Jednym z największych zagrożeń dla nietoperzy jest bowiem zajęcie i fragmentacja siedlisk. Są to zwierzęta o złożonym cyklu życiowym, gdzie wczesną wiosną migrują (niektóre gatunki), żerują, późną wiosną wybierają miejsca na założenie kolonii rozrodczych, wczesnym latem rodzą się młode a późnym latem i jesienią gromadzą się w miejscach gdzie odbywają gody i szukają dogodnych zimowisk. Fizyczna likwidacja schronień letnich lub zimowych, zajęcie siedlisk będących miejscami żerowania lub leżących na trasach przelotów między schronieniami stanowi ryzyko opuszczania dotychczasowych miejsc występowania lub wręcz potęguje ryzyko wymierania lokalnych populacji.
Należy tu przypomnieć, że wszystkie występujące w Polsce gatunki nietoperzy objęte są ochroną gatunkową a niektóre z nich ochroną na mocy prawa międzynarodowego. Płoszenie, zabijanie, niepokojenie, niszczenie ich miejsc przebywania jest niezgodne z prawem i niewolno podejmować tego rodzaju działań.
W styczniu i lutym przyrodnicy w województwie świętokrzyskim będą prowadzić po raz drugi zimową akcję liczenia nietoperzy na zimowiskach. Pierwszą częścią akcji będzie kontrolowanie obiektów mogących stanowić zimowiska a drugą będzie oznaczanie nietoperzy co do gatunku i rodzaju oraz liczenie ich. Następnie wyniki będą zdeponowane w Świętokrzyskiej Chirobazie. Kontrole będą prowadzone w kilku gminach i kilkunastu wsiach województwa. Obiekty kontrolowane to: przydomowe piwniczki, przepusty kolejowe i drogowe, kamieniołomy. Ponadto tym razem w ramach eksperymentu skontrolowane zostaną wybrane wychodnie gipsów na Ponidziu, które prawdopodobnie nie są dogodnym zimowiskiem dla nietoperzy ale latem stwierdzano tam ślady ich obecności. Niska atrakcyjność tego typu skał dla tworzenia zimowisk nietoperzy wymaga potwierdzenia lub obalenia.
Miejscowości, w których pojawią się w styczniu i lutym 2014 roku chiropterolodzy to: Kielce, Dąbrowa, Masłów, Mąchocice, Odrowążek, Szałas, Luta, Kucębów, Skarżysko i okolice, Obice i okolice, Oleśnica i okolice, Chotel Czerwony, Skowronno.
Osoby prowadzące badania to zawodowi naukowcy oraz przyrodnicy amatorzy związani z kilkoma organizacjami pozarządowymi z całej Polski. Posiadają oni odpowiednie kompetencje i kwalifikacje.
Jako organizatorzy zwracamy się z prośbą o udzielenie badaczom wszelkiej możliwej pomocy w prowadzonych pracach.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem telefonu 664 01 55 63 lub emailem biuro@mostedu.org.
Łukasz Misiuna
Przyrodnik, pedagog, specjalista zarządzania zasobami przyrody i środowiska, działacz przyrodniczych organizacji pozarządowych, promotor walorów przyrodniczych i turystycznych województwa świętokrzyskiego 
