Dostawy biomasy z drewna pod lupą Urzędu Regulacji Energetyki

Od 20 maja 2013 r. każda sprowadzana dostawa biomasy do celów energetycznych jest skrupulatnie kontrolowana pod kątem wymagań jakościowych. Pismo Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, które precyzuje tą kwestię, jest konsekwencją wcześniejszych rozporządzeń Ministra Gospodarki, a także wymogów UE dotyczących energii odnawialnej. Co to oznacza dla przedsiębiorstw?

Przedsiębiorstwa energetyczne wykorzystujące do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła biomasę z drewna będą zmuszone wprowadzić tzw. System Należytej Staranności. Opublikowana 20 maja 2013 r. regulacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) jest analogiczna do systemu przewidzianego przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 995/2010. I mimo że zapisy rozporządzenia weszły w życie z dniem 3 marca 2013 r., zalecono, aby podmioty pozyskujące drewno wdrożyły system należytej staranności do 3 czerwca 2012 r. Oznacza to, że podmioty zobowiązane powinny od tego czasu określić dostawy zrealizowane przed i po 3 marca 2013 r.

Energia z drewna pełnowartościowego nie jest ekologiczna

Od 31 grudnia 2012 r. wszystkich wytwórców energii z odnawialnych źródeł obowiązuje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r., które dotyczy m.in. szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej pozyskanej z OZE. Rozporządzenie zakazuje wliczania do źródeł odnawialnych energii elektrycznej lub ciepła wytworzonego z drewna pełnowartościowego, tzn. drewna spełniającego wymagania jakościowe dla drewna wielkowymiarowego liściastego i iglastego, średniowymiarowego grupy S1, S2 i S3 oraz materiału drzewnego celowo rozdrobnionego pochodzącego z takiego drewna. Aby wyegzekwować wyżej przytoczone zapisy, 2 maja 2013 r. Prezes URE wydał informację nr 13/2013 „W sprawie kwalifikacji drewna oraz materiału drzewnego w kontekście regulacji dotyczących systemu wsparcia OZE”. Kontrolę dostaw biomasy, a tym samym udokumentowanie niestosowania w procesie produkcji drewna pełnowartościowego, umożliwia System Należytej Staranności. Jest on obowiązkowy dla każdego przedsiębiorstwa pozyskującego lub sprowadzającego drewno (produkty z drewna) na teren Unii Europejskiej. System ma zapobiegać zarówno pozyskiwaniu nielegalnego drewna, jak i jego importowaniu. Rozporządzenie dotyczy w pierwszej kolejności drewna po raz pierwszy dostarczonego na rynek UE do celów dystrybucji lub wykorzystania w ramach działalności handlowej. Nie zalicza się do tego produktów z drewna, których cykl życia zakończył się i w innym przypadku zostałyby usunięte jako odpady. Propozycja Prezesa URE do stosowania Systemu Należytej Staranności odnosi się więc nie tylko do drewna, które po raz pierwszy wprowadzono na rynek europejski, ale do każdej dostawy biomasy zakupionej w kraju, w Europie lub poza nią. Klasyfikacja drewna objętego rozporządzeniem to przede wszystkim drewno opałowe w postaci kłód, szczap, gałęzi, wiązek chrustu, wiór, trocin, ścinek drewnianych, brykietów, granulek itp., a także drewno surowe pozbawione kory, bieli lub zgrubnie obrobione. System należytej staranności opiera się o trzy elementy właściwe dla zarządzania ryzykiem: dostęp do informacji, ocenę ryzyka i ograniczenie stwierdzonego ryzyka.

Sęk w certyfikacji

Dostęp do informacji w ramach Systemu Należytej Staranności kontroli drewna to precyzja przy gromadzeniu i rejestrowaniu dokumentów występujących w obrocie gospodarczym, tj. faktur, dokumentów, ceł wywozowych, oświadczeń dostawców, umów koncesyjnych, protokołów z audytów i kontroli środowiskowych, certyfikatów ISO, certyfikatów gospodarki leśnej typu „FSC CoC” (certyfikat Forest Stewardship Council, czyli Rady ds. Zrównoważonej Gospodarki Leśnej, dotyczący Chain of Custody – kontroli pochodzenia produktu) lub „PEFC CoC” (certyfikat organizacji pozarządowej Programme for Endorsement of Forest Certification Schemes) itp. Ocena ryzyka powinna uwzględniać rodzaj drewna, kraj pozyskania, dostawcy czy pośredników, a także dokumenty potwierdzające zgodność z wymogami prawnymi oraz ogólną wiedzę o ilości, jakości i rodzaju gatunków drzew nielegalnie pozyskiwanych. – Do kryteriów oceny ryzyka można zaliczyć certyfikację systemu należytej staranności na zgodność z obowiązującym prawem wykonywaną przez niezależne podmioty, które przeprowadzają kontrolę w regularnych odstępach czasu nie dłuższych niż 12 miesięcy, weryfikują środki śledzenia drewna w dowolnym punkcie łańcucha dostaw i zapewniają niesprowadzanie drewna niewiadomego pochodzenia – mówi Marek Marcisz, specjalista ds. energetyki firmy certyfikującej TÜV SÜD Polska. W przypadku legalności drewna nie wymaga się akredytacji, ale podmioty certyfikujące powinny wykazać kwalifikacje do przeprowadzenia oceny, które są określone normami w zakresie umiejętności audytorów oraz dotrzymania wymogów norm ISO. W zaleceniu Prezesa URE podmioty, które powinny weryfikować Systemy Należytej Staranności, muszą dysponować również uprawnieniami brakarskimi, umożliwiającymi kontrolę techniczną w zakresie jakości surowca drzewnego, oraz posiadać wiedzę i doświadczenie w klasyfikacji drewna. – Samą weryfikację powinno się przeprowadzać na miejscu u przedsiębiorcy i uwzględniać analizę dokumentacji oraz zapisów, rozmowę z kadrami zarządzającymi, pracownikami, podmiotami handlowymi oraz wszelkimi istotnymi dla sprawy osobami – dodaje Marek Marcisz.