Ocalmy polskie storczyki !
Kilkanaście lat temu, podziwiając orchidee na Cejlonie nie zdawałem sobie sprawy, że klejnoty świata roślin rzucą na mnie czar, od którego obecnie nie mogę się uwolnić. Tajemnicze piękno ich kwiatów powoduje, że mało jest osób,które obok nich mogą przejść obojętnie.
Możemy tymi roślinami cieszyć się również, hodując je w naszych mieszkaniach. Naukowcy stworzyli dzięki żmudnym badaniom genetycznym hybrydy, które doskonale się czują w naszych domach. Niestety w skali globalnej orchidee są grupą roślin bardzo narażoną na wyginięcie.
Złożyło się na ten stan wiele czynników, ale najważniejszym jest nieprzemyślana i kierująca się chęcią zysku działalność człowieka. Większość storczyków żyje w strefie równikowej i okołozwrotnikowej. Przyozdabiają konary drzew w tropikalnych lasach deszczowych. Niestety, całe połacie tych lasów są wycinane, a ziemia w ten sposób uzyskana przeznaczana jest pod uprawę roślin użytkowych – np. kawy i bananowców w Ameryce Środkowej i Południowej. Razem ze storczykami giną całe ekosystemy, w których żyją liczne gatunki zwierząt i roślin. Olbrzymim problemem jest przemyt orchidei.
W Polsce możemy cieszyć się 46 gatunkami storczyków. Możemy je głównie spotkać w lasach liściastych, na podmokłych łąkach i torfowiskach. Te piękne rośliny są także narażone na liczne zagrożenia. Zmniejszanie się terenów podmokłych, chemizacja rolnictwa(która niekorzystnie wpływa na zmiany ph gleby), czy zarastanie wielu miejsc , gdzie występują – to tylko część z nich.
Polskie storczyki mają drobne, czasem niepozorne kwiaty, ale gdy z bliska przyjrzymy się im odkryjemy ich niepowtarzalne piękno. Okres kwitnienia naszych rodzimych storczyków rozpoczyna się od końca kwietnia do września każdego roku.
Ciekawostką i sensacją w ostatnim czasie stało się odkrycie na Pomorzu Zachodnim przez Pana Pawła Plucińskiego (Klub Przyrodników) 2 stanowisk storczyka trójzębnego (Orchis tridentata),który od 60 lat uważany był za wymarły na terenie naszego kraju.
Ostatnie stanowisko tego pięknego storczyka podawano z Lubelszczyzny z lat 50-tych XX wieku. Nazwa tego storczyka pochodzi od warżki (dolnego płatka kwiatu storczyka) , która podzielona jest na trzy części.
Nie musimy wyjeżdżać w odległe zakątki świata, żeby spotkać orchidee, wystarczy pójść na wiosenną podmokłą łąkę lub do bukowego lasu, żeby spotkać rośliny, które mogą zmienić każdego z nas, piszący te słowa wie o tym najlepiej.
Jarosław Sułek
Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody
w Kielcach