Wręczono „Bartki Swiętokrzyskie”

W siedzibie Dyrekcji Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach, 5 grudnia 2014 roku odbyło się uroczyste wręczenie nagród przyznawanych za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przedsięwzięć przyrodniczych i ekologicznych. Nagrodę przyznaje niezależna Kapituła złożona z 6 osób: działaczy społecznych, przyrodników, naukowców. To jedyna tego rodzaju nagroda przyznawana w województwie świętokrzyskim.
Tegoroczne rozdanie Regionalnej Nagrody Ekologicznej „Bartki Świętokrzyskie” miało charakter kameralnego ale ważnego święta świętokrzyskiego środowiska przyrodników. Dzięki gościnności Dyrektora ZNiŚPK Pana Tomasza Hałatkiewicza nagrody zostały wręczony w odpowiednim do tego miejscu.
W stosunku do pierwszej edycji Nagrody, tegoroczna edycja była dużym postępem. Rok temu zgłoszono tylko cztery projekty, w 2014 roku już czternaście. Również zaproszeni goście dopisali i nadali wydarzeniu odpowiednią rangę. Wśród ponad dwudziestu gości i laureatów byli Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Kustosz Muzeum Przyrodniczego na Świętym Krzyżu, przedstawicielka Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dr inż.. Jadwiga Anna Barga –Więcławska z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, reprezentacja Wydziału Środowiska Urzędu Miasta, Prezes Mazowiecko-Świętokrzyskiego Towarzystwa Ornitologicznego, Dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych.
Laureatami II edycji RNE „Bartki Świętokrzyskie” zostali:
W kategorii PROJEKT OCHRONY PRZYRODY/ŚRODOWISKA ROKU
„Czynna ochrona bioróżnorodności polan wierzejskich”
Projekt jest realizowany od 2010 roku. Obejmuje kilku-kilkunastoarowe śródleśne polanki i torfowiska zlokalizowane wzdłuż naturalnych cieków. Polanki są miejscem występowania wielu rzadkich i zagrożonych wymarciem gatunków roślin i zwierząt. Polany nie zostały włączone do obszaru Natura 2000 „Ostoja Wierzejska” mimo bardzo wysokich walorów przyrodniczych i pełnienia ważnej funkcji (korytarz ekologiczny, zimowisko, żerowisko, rezerwuar wody) w ramach całego systemu lasów wierzejskich. Ochrona bioróżnorodności polega na wykaszaniu i karczowaniu polan. Projekt realizuje w porozumieniu z RDOŚ i Nadleśnictwem Kielce Stowarzyszenie M.O.S.T.
W kategorii PUBLIKACJE NAUKOWE z zakresu nauk przyrodniczych
„Funkcjonowanie wybranych geoekosystemów Polski w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie gór niskich i pogórza” Rafał Kozłowski (Kielce), Landform Analysis, vol. 23, 2013 – Publikacja Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich, Poznań.
Autor wykorzystując podejście zgodne z ogólną teorią systemów wykazuje dzięki przeprowadzonym badaniom (często z użyciem nowoczesnych i nowatorskich technik i narzędzi) w jaki sposób funkcjonują powiązania między: rzeźbą terenu, warunkami glebowymi, strukturą i składem roślinności a działalnością człowieka. Zgodnie z założeniami autora elementy biotyczne i abiotyczne na obszarze niskich gór w tym Gór Świętokrzyskich, tworzą złożoną sieć zależności znacznie wykraczająca poza dotychczasowe wyobrażenia. Praca odpowiada na pytania o związek pomiędzy składem gatunkowym drzewostanów, budową geologiczną, intensywnością opadów i kierunkiem wiatrów oraz identyfikuje w jaki sposób zależności te mają wpływ na stan środowiska przyrodniczego Gór Świętokrzyskich. Systemowe podejście w badaniach i praktyce ochroniarskiej wciąż jest rzadkie i wymaga promowania jako powszechne i obowiązujące. Ustalenia autora zasługują na upowszechnianie i włączanie do praktyki działań na rzecz ochrony górskich drzewostanów nie tylko w województwie świętokrzyskim.
W kategorii PROŚRODOWISKOWA INWESTYCJA ROKU
Nagrody nie przyznano
Zgłoszono dwie kandydatury z czego żadnej nie przyznano ani jednego głosu.
W kategorii POPULARYZACJA WIEDZY Z ZAKRESU NAUK PRZYRODNICZYCH ROKU oraz edukacja przyrodnicza
-Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Wieloletnie działania Świętokrzyskiego Parku Narodowego i jego Muzeum Przyrodniczego stanowią być może najważniejszy wkład w stan świadomości i tożsamości regionalnej oraz przyrodniczej mieszkańców województwa świętokrzyskiego. Oddziaływanie Muzeum wykracza poza zwykłe deponowanie i udostępnianie eksponatów muzealnych. Muzeum Przyrodnicze jest nie tylko miejscem, które można zwiedzić. Dzięki swojej lokalizacji pokazuje siłę związków człowieka i jego kultury z otaczającą go przyrodą i środowiskiem. Stanowi bramę do największych atrakcji przyrodniczych regionu ale też jest bramą do najwcześniejszej historii człowieka na tych terenach i Państwa oraz kultury regionu świętokrzyskiego.
-Wyróżnienie: „Przyroda Gór Świętokrzyskich, album, Krzysztof Ptak, Bogusław Sępioł, Sławomir Wąsik.
Spotkanie wzbogaciła swoim wystąpieniem Pani dr inż. Jadwiga Anna Barga-Więcławska. Opowiedziała o szczególnych walorach przyrodniczych województwa świętokrzyskiego zarówno z punktu widzenia przyrodnika jak też badacza wpływu przekształconych przez człowieka obszarów na występowanie cennych i rzadkich gatunków. Pani doktor zwróciła uwagę, że walory regionu są zdecydowanie bogatsze niż się powszechnie o tym mówi. Najcenniejsze bowiem zasoby są słabo promowane i nieumiejętnie się o nich edukuje zarówno w sposób formalny jaki pozainstytucjonalny.
Uroczystość była okazją to nawiązania nowych kontaktów i znajomości. Tak zeszłoroczne i jak tegoroczne wręczenie „Bartków” pozwala zobaczyć w jednym miejscu osoby szczególnie zaangażowane w ochronę i badanie świętokrzyskiej przyrody. W kuluarach prowadzi się dyskusje i wymienia wrażenia. Wyczuwa się nastrój otwartości i pewnego rodzaju radości z tego, że mimo wszelkich ograniczeń środowisko przyrodników potrafi się spotkać i nawiązywać współpracę. Jako organizatorzy mamy nadzieję, że kolejne rozdania „Bartków” będą jeszcze bardziej przypominać wolne i otwarte sesje naukowe, na których wyznaczane będą kierunki i sposoby pracy na rzecz ochrony przyrody w świętokrzyskim na cały nadchodzący rok.
Ważnym wydarzeniem zamykającym uroczystość był premierowy pokaz diaporamy o Ponidziu. Diaporama jest projektem zrealizowanym przez Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych przy współpracy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Więcej informacji na temat nagrody można znaleźć na stronie http://bartkiswietokrzyskie.pl

fot. Ł.Misiuna