Gubińskie Mokradła – pierwszy prywatno-państwowy rezerwat przyrody w lubuskiem
W początkach marca 2011 Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim utworzył rezerwat przyrody "Gubińskie Mokradła". Obiekt, położony w granicach administracyjnych Miasta Gubina, zajmuje powierzchnię 99,8019 i chroni populacje ptaków wodnych i błotnych oraz ich siedliska.
Obszar Gubińskich Mokradeł już od początku lat 90. ubiegłego wieku był obiektem zainteresowania gubińskich przyrodników, którzy kilkakrotnie występowali z inicjatywą jego ochrony, pierwotnie w formie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego lub użytku ekologicznego, a ostatecznie w formie rezerwatu. Została ona podjęta przez aktualnego właściciela gruntów – członka Klubu Przyrodników – Remigiusza Wachowiaka, który w dniu 14 marca 2008 wystąpił z wnioskiem o utworzenia rezerwatu. Inicjatywa, wraz z odpowiednim oświadczeniem woli, przekazana została Klubowi Przyrodników, który skierował odpowiedni wniosek do Wojewody Lubuskiego wraz z deklaracją opracowania niezbędnej dokumentacji projektowej.
Dokumentacja została opracowana i w październiku 2008 sprawa utworzenia rezerwatu została przedstawiona Wojewódzkiej Radzie Ochrony Przyrody działającej przy Wojewodzie Lubuskim, uzyskując jej pozytywną opinię. Przez kolejne ponad dwa lata trwały niekończące się uzgodnienia, ustalenia i negocjacje, aż w końcu, 1 marca 2011 Dyrektor Jan Rydzanicz podpisał stosowne zarządzenie.
Obszar rezerwatu stanowi kompleks terenów podmokłych leżący w niewielkim obniżeniu terenu, w dolinie lokalnego cieku o nazwie Budoradzanka, prawobrzeżnego dopływu Nysy Łużyckiej, około 2 km na północny wschód od Gubina. W okresie powojennym, do końca lat 80. ubiegłego wieku obszar rezerwatu stanowił część lokalnego poligonu wojskowego, następnie teren przejęła Agencja Mienia Wojskowego, zbywając go obecnemu właścicielowi.
Celem utworzenia rezerwatu jest ochrona ptaków i ich siedlisk. Ogółem stwierdzono tu występowanie 116 gatunkow ptaków. Ponad 100 z nich to gatunki odbywające tu lęgi lub prawdopodobnie lęgowe.
Prawie 50 spośród stwierdzonych gatunków ptaków to gatunki zagrożone bądź rzadkie, zasługujące na specjalną uwagę i ochronę. Ponad 20 z nich to gatunki chronione w Unii Europejskiej, wymienione w załączniku I do Dyrektywy Ptasiej UE. Są to: batalion, bąk, bielik, błotniak stawowy, bocian biały i czarny, czapla biała, derkacz, kropiatka, zielonka, dzięcioł czarny, gąsiorek, jarzębatka, kania czarna, kania rdzawa, łabędź krzykliwy, rybitwa czarna, lerka, łabędź krzykliwy, rożeniec, zimorodek i żuraw. Dla co najmniej 8 z nich – bąka, derkacza, kropiatki, gąsiorka, jarzębatki, rybitwy czarnej, zielonki i żurawia – obszar rezerwatu stanowi ważne miejsce lęgów.
Ponadto omawiany obszar stanowi jedno z nielicznych w skali regionu stanowisk wielu innych ptaków związanych z rozległymi kompleksami mokradeł – gęgawy, cyranki i cyraneczki, płaskonosa, krakwy, perkoza rdzawoszyjego, kszyka, czajki i innych. Sposród ptaków wróblowatych na uwage zasługują takie gatunki jak świerszczak, brzęczka, klaskawka i świergotek łąkowy.
Rezerwat jest pierwszym w województwie lubuskim, a może i w kraju obiektem utworzonym w całości na gruntach prywatnych. Miejmy nadzieję, że stworzony pod Gubinem precedens przyczyni się do upowszechnienia tego rodzaju praktyk i pozwoli wypracować zasady współpracy właścicieli i administracji ochrony przyrody satysfakcjonujące obie strony, a przede wszystkim korzystne dla przyrody.
Źródło: Klub Przyrodników