Sprawa biomasy u Ministra – będą zmiany w ustawie!
Cztery spośród sześciu propozycji zmian przepisów o zagospodarowaniu ubocznych produktów spalania biomasy, które zostały zgłoszone przez firmę Center for Business Education (CBE) Polska zyskały uznanie Ministra Środowiska. Zostaną one uwzględnione w pracach resortu nad projektami aktów wykonawczych do nowej ustawy o odpadach, jak również będą poddane szczegółowej analizie w ramach procesów legislacyjnych rozporządzeń – na etapie konsultacji społecznych.
Rozwój produkcji biomasy i jej spalanie jest jednym z elementów programu „Polityka Energetyczna Polski do 2030 r”. Dla osiągnięcia wyznaczonych tam celów konieczne jest stworzenie warunków umożliwiających prowadzenie działalności w tym kierunku. Jedną z przeszkód jest formalna niemożliwość zagospodarowania popiołów pochodzących ze spalania biomasy. W związku z powyższym, w dniu 23 listopada 2011 roku
w Warszawie odbyło się seminarium organizowane przez zespół CBE, na którym eksperci branży energetycznej wypracowali merytoryczne wnioski względem istotnych modyfikacji legislacyjnych dotyczących UPS z biomasy.
Powrót popiołów do gleby
W pierwszym wniosku stwierdzono, że powrót popiołów wytworzonych ze spalania biomasy do gleby jest najbardziej ekologicznym i zgodnym ze zrównoważonym rozwojem sposobem ich utylizacji. Znaczna część makro- i mikroelementów pobranych z gleby przez rośliny powraca do gleby zamykając obieg składników mineralnych. Na poparcie wniosku przytoczono wyniki badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.
Zmiany w sprawie procesu odzysku
Następnie wnioskowano o dokonanie zmian w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011r. w sprawie procesu odzysku R10. Potrzeba zmiany, jak wyjaśniono w piśmie do ministra, podyktowana jest brakiem możliwości zagospodarowania w rolnictwie, odpadów pochodzących ze spalania biomasy w kotłach energetycznych. Aby umożliwić wykorzystanie tego rodzaju odpadów w procesie odzysku R10, w załączniku do rozporządzenia w pkt. IV. Odpady mineralne dla kodu odpadu 10 01 99 należy:
– Zmienić nazwę rodzaju odpadu z „Odpady pochodzące ze spalania słomy w kotłowniach zakładowych
i gminnych” na „Odpady pochodzące ze spalania biomasy”. Biomasa w rozumieniu takiego zapisu powinna spełniać definicję zawartą w Ustawie z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz.625 z późn. zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 23.02.2010 (Dz. U. z 2010r. Nr. 34 poz. 182 z późn. zm.);
– Wykreślić w kolumnie pt. Warunki odzysku następujący warunek: „odpady spełniają wymagania dotyczące dopuszczalnych wartości zanieczyszczeń określonych dla nawozów wapniowych i wapniowo-magnezowych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 października 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu”;
– Wprowadzić dedykowane przepisy dot. stosowania w rolnictwie, odpadów z wyłącznego spalania biomasy. (dwa warianty możliwego rozwiązania):
Wariant 1: Należy opracować nowe dedykowane Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie odpadów
z wyłącznego spalania biomasy, określające sposoby i wymagania zastosowania tego rodzaju odpadów
w rolnictwie.
Wariant 2: Należy znowelizować Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz U. z 2010 r Nr. 137 poz 924) o przepisy dotyczące zagospodarowania w rolnictwie odpadów z wyłącznego spalania biomasy, tym samym definiując kryteria dla stosowania tych odpadów, na bazie analogicznych norm i limitów jak dla stosowania komunalnych osadów ściekowych
z uwzględnieniem charakterystyki chemicznej odpadów zbiomasy. Nowelizacja powinna obejmować następujący zakres: należy zdefiniować zasady stosowania odpadów z wyłącznego spalania biomasy (nowelizacja brzmienia §1 oraz §2);należy zdefiniować ilości odpadów z biomasy dopuszczone
do stosowania na cele rolnicze (nowelizacja brzmienia §3 pkt. 1,5,6,7 nowelizacja §4, §5, §6);należy znowelizować brzmienie tabel w Załącznikach nr 1,2,3; należy zmienić nazwę w/w Rozporządzenia MŚ z dnia 13 lipca 2010r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych uwzględniając przedmiotowe zasady stosowania w rolnictwie odpadów z wyłącznego spalania biomasy.
Jak uzasadniono, dokonanie powyżej opisanej zmiany przepisów, nie zwiększa ryzyka zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleb, na których będą stosowane odpady z wyłącznego spalania biomasy, ponieważ w rozporządzeniu w sprawie procesu odzysku R10, istnieje dodatkowy warunek, który określa, że „odpady są stosowane w taki sposób i w takiej ilości, aby ich wprowadzenie do gleby nie spowodowało przekroczenia w niej dopuszczalnych wartości metali ciężkich (Cr, Pb, Cd, Hg, Zn, Cu) określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych, nawet przy długotrwałym stosowaniu.
Nowa grupa odpadów dennych
Odpady denne ze złoża fluidalnego powstałe w wyniku spalania biomasy, bardzo często na etapie uzyskiwania decyzji środowiskowych, są kwalifikowane jako odpady równorzędne z odpadami ze złóż fluidalnych ze spalania węgla (kod 10 01 24 Piaski ze złóż fluidalnych), gdyż nie ma w rozporządzeniu wyodrębnionej grupy dla tego rodzaju odpadów. Brakuje wyodrębnionej grupy lub grup dla popioło-żużli dennych oraz popiołów lotnych z wyłącznego spalania biomasy w innego rodzaju kotłach energetycznych poza fluidalnymi (tj. o konstrukcjach pyłowych, rusztowych, przedpaleniskach, komorach zgazowania lub innych).
W rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 Nr 112, poz. 1206) wnioskowano utworzyć w grupie „Odpadów z procesów termicznych” (10), podgrupie „Odpadów
z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw” (10 01), nowe rodzaje odpadów opisane nowymi oddzielnymi kodami tj.: dla:
a) żużli lub popioło-żużli dennych z wyłącznego spalania biomasy, która spełnia definicję Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późń. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 23.02.2010 (Dz. U. z 2010 r. Nr. 34 poz. 182 z późn. zm.)
b) popiołów lotnych pochodzących z wyłącznego spalania biomasy, która spełnia definicję Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późń. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 23.02.2010 (Dz. U. z 2010 r. Nr. 34 poz. 182 z późn. zm.)
c) mieszanin popioło-żużli dennych oraz popiołów lotnych z wyłącznego spalania biomasy, która spełnia definicję Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późń. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 23.02.2010 (Dz. U. z 2010 r. Nr. 34 poz. 182 z późn. zm.)
Alternatywnie proponowano dokonanie zmian w istniejących opisach kodów odpadów, gdyż obecna klasyfikacja nie pasuje do realiów polskich. Np. opis odpadu o kodzie 10 01 03 (Popioły lotne z torfu
i drewna niepoddanego obróbce chemicznej) w dosłownym rozumieniu, nie dotyczy odpadów ze spalania mieszaniny drewna i biomasy „agro”, a odpad o kodzie 10 01 24 (Piaski ze złóż fluidalnych) nie pasuje do pochodzenia i właściwości rzeczywistego odpadu dennego ze spalania biomasy. Pewną możliwością jest zastosowanie kodu 10 01 99 (Inne niewymienione odpady), ale stosowanie tego kodu jest niejednoznaczne.
Odpady paleniskowe powinny wrócić do gleby
Kolejny wniosek dotyczył użycia odpadów paleniskowych ze spalania biomasy do nawożenia i polepszenia gleb na plantacjach energetycznych w celu ponownego wytworzenia biomasy, które powinno zostać uregulowane w trybie następujących aktów prawnych:
– nowelizacji Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011r. w sprawie procesu odzysku R10; nowego dedykowanego Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie odpadów z wyłącznego spalania biomasy, określającego sposoby i wymagania zastosowania tego rodzaju odpadów na plantacjach energetycznych lub;
– nowelizacji Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z 2010r. 137, poz. 924), o warunki zastosowania UPS z wyłącznego spalania biomasy na Plantacjach roślin energetycznych lub dopuszczenie zastosowania na Plantacjach roślin energetycznych poprzez wprowadzenie odpowiedniego zapisu
Jak argumentowano, popiół z biomasy to składniki mineralne. Wydaje się czymś całkowicie naturalnym, że odpady ze spalenia biomasy powinny być na powrót zwracane do gleby, co stworzyłoby zamknięty obieg składników w środowisku. Ich skład np. w porównaniu do osadów ściekowych wydaje się być znacznie korzystniejszy dla celów polepszenia gleb. Przeszkodą dla takiego sposobu zagospodarowania popiołów są aktualne przepisy dotyczące procesu odzysku R10.
Zmiany w dotyczące lokalizacji, budowy i eksploatacji
Ostatni wniosek dotyczył Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów zmienionego rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 26 lutego 2009 roku poprzez:
a) dodanie w załączniku do rozporządzenia odpadów znajdujących się pod "Lp.1" odpadu:
„mieszanki popiołowo – żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych (kod 10 01 80),”
b) usunięcie z kolumny „Warunki wykorzystania (odzysku)” tekstu: „maksymalna warstwa odpadów użytych do budowy skarp i kształtowania korony składowiska powinna być mniejsza niż 25cm (warunek ten nie dotyczy zużytych opon)
Zdaniem ekspertów obowiązujący zakaz wykorzystania odpadów do nadbudowy obwałowań składowisk,
w przypadku składowisk odpadów paleniskowych, jest nieuzasadniony ekonomicznie (wzrost kosztów budowy składowisk), technicznie (mieszanki popiołowo-żużlowe z powodzeniem wykorzystywane są m. in. do budowy nasypów drogowych) oraz ekologicznie (zwiększenie zużycia surowców ze źródeł naturalnych). Wprowadzenie pozwolą na racjonalizowanie systemów gospodarowania odpadami bez stwarzania wzrostu zagrożeń dla środowiska.
Eksperci wnioskowali również, by w nowo powstającej ustawie o odpadach przewidzieć realną ścieżkę utraty statusu odpadów dla ubocznych produktów spalania biomasy
Odpowiedź Ministra
Ministerstwo Środowiska odrzuciło dwa pierwsze wnioski, jednak pozytywnie przychyliło się do pozostałych czterech.
Obecnie na forum unijnym trwają prace mające na celu zmianę tzw. Europejskiego Katalogu Odpadów. Zgłoszone przez CBE Polska propozycje zostaną przesłane i oficjalnie zgłoszone do Komisji Europejskiej jako głos polskiej branży energetycznej w tym temacie.
Kontynuacja debaty na temat UPS z biomasy odbędzie się podczas największego w Polsce spotkania branży – II Krajowego Forum spalania biomasy, w dniach 18-19 kwietnia 2012 roku na AGH w Krakowie.
Oficjalne stanowisko Ministerstwa Środowiska dotyczące zgłoszonych postulatów, dokument wraz ze stosownym artykułem można pobraćj pod linkiem http://spalaniebiomasy.pl/pl/inne-wydarzenia/52-seminarium-zagospodarowanie-produktow-ubocznych-spalania-biomasy.html?start=3
.
Oprac. MB
Źródło: spalanie biomasy.pl; www.energiaidom.pl
Przyrodnik, pedagog, specjalista zarządzania zasobami przyrody i środowiska, działacz przyrodniczych organizacji pozarządowych, promotor walorów przyrodniczych i turystycznych województwa świętokrzyskiego 
