Szokujące zmiany w ustawie o ochronie przyrody?

Napisany przez Klub Przyrodników dnia 9 lipca 2016.
Zapisano w Nowości, Prawo
Tagi: , , , ,

W portalu Rządowego Procesu Legislacyjnego udostępniono projekt zmiany ustawy o ochronie przyrody i niektórych innych ustaw:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12287464/katalog/12364992#12364992

W ramach konsultacji społecznych jest możliwość składania uwag w ciągu 21 dni.

 

Treść projektu to m. in.:

 

  • Zmiana definicji „pozyskania zwierząt”, co obecnie oznacza „chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich części i produktów pochodnych do celów gospodarczych”, a ma być rozszerzone na „chwytanie lub zabijanie zwierząt gatunków chronionych w celu ograniczenia poważnych szkód”.

Ta zmiana to wytrych prawny, mający usprawnić zezwalanie na odstrzał bobrów, a potencjalnie i innych gatunków – by wydać zezwolenie na „pozyskanie” nie trzeba udowadniać braku rozwiązań alternatywnych. Konstruowanie tego wytrychu rozpoczął już poprzedni minister, wciągając w 2014 r. bobra na listę gatunków częściowo chronionych, które mogą być „pozyskiwane”.

 

  • W przypadku odwołania dyrektora parku narodowego, możliwość powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora dowolnemu pracownikowi parku narodowego na rok.

Obecnie obowiązki powierza się zastępcy dyrektora na nie dłużej niż pół roku. Obecnie Minister, odwołując dyrektorów parków, napotyka na trudności w znalezieniu „odpowiednich osób”, zarówno wśród zastępców, jaki i wśród kandydatów na dyrektorów. Po zmianie Minister będzie mógł sięgnąć w tym celu choćby po sprzątaczkę.

 

  • Możliwość bezprzetargowego zbycia lub dzierżawy nieruchomości parku narodowego na rzecz samorządowej jednostki budżetowej.

Obecnie możliwe tylko dla jednostki państwowej, po zmianie – także dla gmin.

 

  • Rezygnacja z obowiązku uzgadniania planu urządzenia lasu w otulinie rezerwatu przyrody z RDOŚ.

 

  • Odebranie dyrektorowi parku narodowego możliwości wyznaczania i udostępniania, ale także i zamykania, szlaków pieszych, rowerowych, narciarskich i konnych w swoim parku – miałby to czynić, wraz z ewentualnym określaniem limitu osób mogących korzystać ze szlaku, tylko Minister w planie ochrony lub w zadaniach ochronnych.

 

  • Wyłącznie zakazów obowiązujących w parku narodowym wobec wszelkich działań „związanych z obronnością państwa”

Obecnie wyłączenie dotyczy tylko działań na rzecz obronności w przypadku stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Zmiana umożliwi np. ćwiczenia komandosów z wykorzystaniem śmigłowców w strefie ochrony ścisłej w Tatrach, co już miało miejsce.

 

  • Zobligowanie organu ochrony przyrody do zezwalania na realizację działań mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, gdy tylko przemawiaj ą za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych; z zapewnieniem wykonania kompensacji  przyrodniczej.

Obecnie „może zezwolić, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej”. Różnica polega nie tylko na fakultatywności zezwolenia, ale i na interpretacji częstej sytuacji, w której odpowiednia kompensacja jest niewykonalna – obecnie jest to przesłanka do odmowy, a w nowym brzmieniu byłby to problem do rozwiązania przez organ. Potencjalnie dotyczy to np. zapory na Wiśle w Siarzewie i wieku innych inwestycji wodnych.

 

  • Uzależnienie możliwości wprowadzenia przez RDOŚ „wojewódzkiej ochrony gatunkowe” od zgody Ministra.

Nie tknięto natomiast problemu rzeczywiście blokującego stosowanie „ochrony wojewódzkiej” – potrzeby objęcia gatunków tak chronionych możliwością stosowania, w uzasadnionych przypadkach,  zezwoleń na odstępstwa od zakazów.

 

  • Cały blok nowych przepisów w zakresie CITES, w tym ustawowe zapisanie wynagrodzenie dla członków PROP za przygotowywanie opinii, możliwość zlecania konsultacji opinii; blok przepisów dotyczących przetwarzania kawioru i obrotu nim.

Od października 2015 r. Ministerstwo Środowiska zaprzestało finansowania wsparcia eksperckiego wydawania opinii CITES przez PROP, których liczba sięgała kilku opinii dziennie. Ówczesna PROP zwracała uwagę na brak możliwości sprawnego opiniowania w tych warunkach. Minister w maju 2016 r. odwołał niemal cały poprzedni skład PROP pod pretekstem, że Komisja PROP ds. CITES ma zaległości w wydawaniu opinii.

 

  • Zupełne zniesienie obecnych przepisów o obowiązku uzyskiwania zezwolenia na usunięcie drzewa, opłatach za usuwanie drzew, karach administracyjnych za ich nielegalne usuwanie. W zamian takie przepisy mogłyby fakultatywnie wprowadzić rady gmin na swoim terenie w drodze uchwały.

 

  • Zniesienie kadencyjności regionalnych rad ochrony przyrody i wprowadzenie możliwości swobodnego odwoływania i powoływania ich członków przez RDOŚ.

 

  • Ograniczenie możliwości uzyskania odszkodowania za szkody od zwierząt chronionych, jeżeli poszkodowany wcześniej nie wystąpił o zezwolenie na odstępstwo przeciw tym zwierzętom od zakazów  ochrony gatunkowej i nie wykonał czynności przeciw tym zwierzętom, do których był uprawniony.

 

  • Sankcja karna za przebywanie w parku narodowym bez uiszczenia wymaganej opłaty za wstęp.

 

  • Bezpośrednie powoływanie i odwoływanie przez Ministra Środowiska członków rad Nadzorczych WFOŚiGW będących ustawowymi przedstawicielami  RDOŚ, Regionalnej Rady Ochrony Przyrody, NFOŚiGW  lub jednostek podległych albo nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw środowiska.

 

  • Zniesienie wymogu powoływania generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i jego zastępców w trybie konkursu.

 

  • Zniesienie wymogu, by Regionalny Konserwator Przyrody posiadał wykształcenie tematyczne oraz obniżenie wymaganego doświadczenia na stanowisku kierowniczym do 3 lat.

Obecnie na stanowisku RKP wymagane jest wyksztalcenie wyższe na jednym z kierunków: biologia, geografia, geologia, leśnictwo, ochrona środowiska, rolnictwo, architektura krajobrazu, zootechnika, ogrodnictwo. Po zmianie wystarczy dowolne wyksztalcenie wyższe, które GDOŚ uzna za „dające kwalifikacje do wykonywania zadań określonych w ustawie”.