GDOŚ i PZŁ chcą wspólnie tępić bobry

19 lipca 2016 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska K. Lissowski i przewodniczący PZŁ Lech Bloch podpisali  „porozumienie w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji w/s ograniczania liczebności bobra na terenach obwodów łowieckich”. Porozumienie zakłada, że Regionalny Dyrektorzy Ochrony Środowiska będą wydawać zarządzenia  w trybie art. 56a ustawy o ochronie przyrody, upoważniające Zarządy Okręgowe PZŁ do odstrzału lub odłowu określonych liczb osobników bobra na terenie całych powiatów i obwodów łowieckich (ewentualnie do ich „pozyskania”), ogólnikowo określając tylko w zarządzeniach, że powinno to następować „w  miejscach gdzie bobry powodują znaczące szkody przez podtapianie gruntów oraz niszczenie płodów rolnych, upraw, infrastruktury technicznej i innych rodzajów mienia”. Następnie Zarządy Okręgowe PZŁ mają upoważniać do odstrzału bobrów koła łowieckie, a te – myśliwych.  Zarządzenia mają m. in. stanowić (mimo braku ku temu jakiejkolwiek delegacji ustawowej), że „odstrzelone bobry pozostają własnością myśliwego, jako częściowa rekompensata kosztów pozyskania”.  W niektórych RDOŚ przygotowano już projekty takich zarządzeń.

Bóbr jest gatunkiem chronionym w wielu krajach. W Polsce  podlega ochronie częściowej, która przewiduje możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników. Bóbr znajduje się też na liście gatunków podlegających specjalnej ochronie w Unii Europejskiej i jest wymieniony w załączniku do Dyrektywy Siedliskowej.

Ponadto jego status ochrony opisuje  Konwencja Berneńska (Załącznik III – m.in. zgodnie z artykułem 7 pkt 1: Każda z umawiających się stron podejmie właściwe i niezbędne środki ustawodawcze i administracyjne, aby zapewnić ochronę gatunków dzikiej fauny, wymienionych w załączniku III. Pkt 2. Wszelka eksploatacja dzikiej fauny, wymienionej w załączniku III, powinna być regulowana przepisami tak, aby populacja nie była zagrożona, z uwzględnieniem wymogów określonych w art. 2. Pkt 3. Podejmowane przedsięwzięcia powinny obejmować: a) wyznaczenie okresów ochronnych i/lub inne procedury regulujące eksploatację; b) wprowadzenie tymczasowego lub lokalnego zakazu eksploatacji populacji, stosownie do potrzeb, w celu przywrócenia jej zadowalającej liczebności; c) uregulowanie, stosownie do potrzeb, sprzedaży, przetrzymywania w celu sprzedaży, transportu i wystawiania na sprzedaż żywych lub martwych dzikich zwierząt.

Bóbr jest chroniony zgodnie z Dyrektywą Siedliskową (Dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory – Załącznik II i IV). w myśl, której:

1. Państwa członkowskie podejmą konieczne działania, aby ustanowić system ścisłej ochrony w ich naturalnym zasięgu, gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV pkt. (a), zakazujący:

a. jakichkolwiek form celowego chwytania lub zabijania okazów tych gatunków żyjących w stanie dzikim,
b. celowego płoszenia tych gatunków, w szczególności podczas okresu rozrodu, wychowu młodych, snu zimowego i migracji,
c. celowego niszczenia lub wybierania jaj ptaków żyjących w stanie dzikim,
d. pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku.

2. W odniesieniu do tych gatunków państwa członkowskie zakażą przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem okazów pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie niniejszej dyrektywy.

3. Zakazy o których mowa w ust. 1 pkt. (a) i (b) i w ust. 2 będą się odnosić do wszystkich stadiów życia tych zwierząt, do których stosuje się niniejszy artykuł.

4. Państwa członkowskie ustanowią system kontroli przypadkowego chwytania lub zabijania gatunków zwierząt wyliczonych w załączniku IV ust. (a). W świetle zebranych informacji państwa członkowskie podejmą dalsze badania lub działania ochronne, które są niezbędne aby zapewnić, że przypadkowe chwytanie i zabijanie nie będzie miało negatywnego wpływu na te gatunki.

Zgodnie z prawem polskim bóbr podlega następującym rygorom ochrony:
Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880). Zgodnie z art. 52. 1. wymienionej ustawy w stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową (w tym bobra)mogą być wprowadzone następujące zakazy:

1) zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, a także posiadania żywych zwierząt;
2) zbierania, przetrzymywania i posiadania zwierząt martwych, w tym spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
3) niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych;
4) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
5) niszczenia ich gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk i innych schronień;
6) wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj;
7) wyrabiania, posiadania i przechowywania wydmuszek;
8) preparowania martwych zwierząt lub ich części, w tym znalezionych;
9) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
10) wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa zwierząt żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;
11) umyślnego płoszenia i niepokojenia;
12) fotografowania, filmowania i obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub niepokojenie;
13) przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
14) przemieszczania urodzonych i hodowanych w niewoli do stanowisk naturalnych.
Gatunek ten ma kategorię NT w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN z 2007: gatunek podwyższonego ryzyka (www.iucnredlist.org).

Obecnie w całym kraju Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska zamieściły informację o toczących się konsultacjach społecznych w sprawie zarządzeń RDOŚ w sprawie „ograniczania aktywności bobrów”. W Kielcach uwagi można składać do 26.10.2016:  http://bip.kielce.rdos.gov.pl/zawiadomienie-regionalnego-dyrektora-ochrony-srodowiska-w-kielcach-z-dnia-29-wrzesnia-2016-znak-wpn-i-6401-89-2016-ps-3

 

Źródła:

  • Klub Przyrodników http://www.kp.org.pl/
  • http://www.bobry.pl